Czy dziecko może tworzyć muzykę?

Tworzenie muzyki ma wielkie znaczenie w procesie kształcenia muzycznego i jest ściśle związane zarówno z rozwojem zdolności muzycznych, ale także z rozwojem ogólnym, do jakich należy umiejętność kreatywnego myślenia.

Forma ta powinna być stosowana na zdecydowanej większości zajęć. „Tworzenie muzyki jest metodą twórczych dyspozycji dziecka, a wychowanie muzyczne w tym znaczeniu to dziedzina, do kształcenia twórczych cech w strukturze osobowości, które w miarę rozwoju mogą być przenoszone na inne dziedziny życiowej aktywności”. Wymaga to od nauczyciela organizowania bodźców prowokujących do samodzielnej ekspresji. „Nauczyciel, mający na uwadze właściwy rozwój twórczej aktywności dziecka, winien umieć nie tylko wejść w świat dziecka razem z nim wzbogacając i rozwijając to, co już istnieje, ale musi tez umieć tworzyć zalążki przyszłej wiedzy o sztuce oraz o sobie samym, pozwalające uruchomić wewnętrzną motywację dziecka, by dziecko nie było zmuszane do wykonywania zadań, ale wręcz wykazywało gotowość realizacji. Tym sposobem dziecko może aktywnie tworzyć swój własny, wewnętrzny świat.”

Zajęcia muzyczne powinny być aranżowane tak, aby formy słuchania, odtwarzania i tworzenia muzyki przenikały się komponując w ten sposób integralną całość. Tworzenie muzyki w przedszkolu wynika z:
- ekspresji własnej czyli tworzenia muzyki polegającej na spontanicznej aktywności twórczej. Może ona ujawnić się w aktywności wokalnej, instrumentalnej, ruchowej, które zawsze integrują się ze słuchaniem. Decydują o tym nastroje dziecka w danym momencie. Dziecko samo dobiera sobie środki ekspresji. Jest to najwcześniejsza muzyczna wypowiedź twórcza dziecka, ponieważ nie wymaga dużego doświadczenia muzycznego. Pomimo to nie jest ona charakterystyczna tylko dla najmłodszych.
- improwizacji kierowanej podporządkowanej dyscyplinie wybranego elementu muzycznego. Dzieci mogą improwizować, głosem, na instrumencie lub poprzez ruch.

Rozwijanie muzycznej ekspresji twórczej odbywa się przy użyciu następujących form:
- improwizacji słownej, polegającej na rytmizowaniu słów i krótkich zdań, słownym odtwarzaniu muzyki, kreowaniu własnych tekstów z zastosowaniem zmian tempa, wysokości dźwięku, dynamiki, czy relacjonowaniu własnych krótkich bajek. Improwizowanie głosem nie powinno trwać zbyt długo, w grupie starszej nie dłużej niż 5 minut.
- improwizacji śpiewanej, która dzieli się na improwizacje swobodne oraz improwizacje do rytmu lub tekstu. Improwizacja swobodna to własne melodie i piosenki oraz improwizacje melodyczne na temat obrazka. Improwizacja do rytmu lub tekstu polega na improwizowaniu melodii do podanego tekstu, własnym odczytywaniu piosenek, improwizowaniu odpowiedzi melodycznych na pytania zadane śpiewem przez nauczycielkę oraz improwizowaniu na określony temat np. morze.
- improwizacji ruchowej, czyli naśladowaniu ruchów zwierząt, demonstrowaniu ruchem czy gestem zjawiska przyrody, np. wiatru, interpretacje piosenek oraz różnego rodzaju improwizacje taneczne.
- improwizacji instrumentalnej - improwizowanie melodii na dzwonkach chromatycznych, granie ilustracji muzycznych do obrazka z zastosowaniem różnych odgłosów np. galopujących koni, oraz wspólne koncertowanie, w którym każdy instrument może grać w dowolny sposób.

Każde dziecko lubi, kiedy przeznaczamy mu swój czas, zwłaszcza podczas wspólnej zabawy. Śpiew w połączeniu z adekwatnym ruchem, dbałość o estetykę wykonania, pomysłowość na tworzenie i odrobina zaangażowania w stworzenie magicznego świata muzyki, to klucz do sukcesu. Dzieci z natury są spontaniczne, a rola nauczycielki polega na wytworzeniu odpowiedniego klimatu, w którym ta spontaniczność może się ujawniać. Każdy przejaw twórczego działania powinien być przyjmowany przez nauczycielkę z zainteresowaniem, życzliwością i radością, którą dzieci będą z nią dzielić.